Pek çok meslek grubunda dijitalleşmenin getirdiği hızlı dönüşüm, muhasebe mesleğinde de köklü bazı değişimlere zemin hazırlıyor. Bu yazımızda gelecekte bir muhasebecinin bilmesi gerekenleri ele alarak, meslek mensupları tarafından edinilmesinin son derece önemli olduğu becerileri listeledik.
Kişisel bilgisayarlar, sesli posta, akıllı telefonlar, dijital kameralar, uzay turizmi, internet, robotlar, sosyal medya, yapay zeka, sanallaştırılmış ve artırılmış gerçeklik… Açıkça söylemek gerekirse, hayatlarımız gerçekten çok hızlı ilerliyor ve her gün yeni teknolojik gelişmelere uyanıyoruz.
Birisi size yirmi yıl önce cep telefonlarını kullanarak ödemelerini yapabileceklerini veya faturalarını kaydedebileceklerini söyleseydi, muhtemelen onlara inanmazdınız
Ancak bu yüzyılın başından beri insanlığı inanılmaz bir hızla değiştiren teknolojik dönüşüm sayesinde, bugün tüm bu uygulamalar kolaylıkla yapılabiliyor. Bu teknolojik değişimin gelecekte daha da hızlanması bekleniyor.
Tüm bu teknolojik gelişmelerin ışığında günümüzde muhasebe meslek mensuplarının işini en iyi şekilde yapabilmesi için bazı niteliklere sahip olması gerekiyor. Fakat yapay zekâ, robotik teknolojiler, bulut sistemleri, kurumsal kaynak planı programları, blockchain teknolojisi, dördüncü sanayi devrimi ve e-belge uygulamalarının beraberinde getirdiği dijitalleşme muhasebe meslek mensuplarından beklenen nitelikleri de değiştiriyor.
Bundan on yıl önce iyi bir muhasebe meslek mensubundan mevzuat bilgisi, güzel yazı tekniği, iyi hafıza beklentisi ilk sıralarda yer alırken günümüzde bu yeterliliklere neredeyse ihtiyaç kalmadığını söyleyebiliriz.
Çünkü dijital sistemler muhasebe kayıtlarını otomatik hale getiriyor, elle doldurulan beyannameler Maliye Bakanlığının dijital sistemleri sayesinde internet üzerinden gönderiliyor.
Şimdi aranan yetkinliklerin başında bilgi ve iletişim teknolojilerine ilişkin sistemlere hâkim olma, iletişim becerileri, eleştirel düşünme ve teknolojiyi aktif kullanabilme geliyor.
Muhasebe ve teknoloji arasındaki çizgiler gittikçe bulanıklaşıyor, muhasebenin temeli olarak görülen işlemler otomatiklik kazanıyor. Bu nedenle kuruluşların yalnızca muhasebe konusunda yetenekli olmayan, dijital sistemlere ait teknik becerilere de sahip olan muhasebecileri tercih etmesi şaşırtıcı değil.
Peki bu değişim muhasebeciler için ne anlama geliyor? Bu muhasebecileri, teknolojinin yararlarını karşılamak için becerilerini yeniden tanımlamaları gereken bir pozisyona getirirken, diğer taraftan işletmeler için stratejik danışman olmalarını sağlıyor.
İngiltere ve Galler Yeminli Mali Müşavirler Enstitüsü (ICAEW) tarafından yayımlanan bir makalede ise geleceğin profesyonel muhasebecisinin özellikleri şöyle belirlenmiş:
Yeni teknolojiler konusunda meraklıdır. Yenilikler karmaşıklığı ilerletmeye devam ettiğinden, muhasebeciler en son gelişmeleri takip etmelidir. Otomasyondan Blockchain’e, büyük veriden buluta kadar, müşterilere ve işletmelere en son teknolojik gelişmelerden en iyi şekilde nasıl yararlanabilecekleri konusunda tavsiyede bulunmaları gerekiyor ve sistemlerin gelecekte nasıl çalışacağını bilmeleri gerekiyor.
Güçlü bir iletişimcidir. Karmaşık konuları açıklayabilme yeteneği, başarılı muhasebecinin her zaman ihtiyaç duyduğu bir beceridir. Daha karmaşık bir dünya, bu yeteneği daha değerli kılar.
Esnek ve stratejik düşünürler. Rutin ve manuel muhasebe uygulamaları otomatikleştiğinde daha pratik olmaları gerekecek. Yönetim kuruluna ve üst düzey personele stratejik tavsiye ve destek yoluyla daha fazla değer sunması istenecek.
İş bağlantıları kuvvetlidir. Muhasebeciler küresel iş dünyasının kalbinde kalacaklar ve dünya çapında güçlü yerel ekonomiler inşa etmenin merkezi olacaklardır. Bunu yapmak için güçlü kişisel ve iş ağları kurmaya ve geliştirmeye devam etmeleri gerekir.
Muhasebe mesleğinde değişim kaçınılmaz. Hayatta kalmak için muhasebecilerin teknolojik eğilimleri anlamaları ve uyum sağlamak için uygun adımları atmaları gerekiyor. Çünkü iş dünyası geleneksel iş süreçlerinin dışına çıkabilmiş, dijital teknolojileri kullanabilen, gelişen yöntemlere uyum sağlayan muhasebecilere ihtiyaç duyuyor.
Bu dönüşümdeki rollerini dikkate almaları, dijital geleceğe hazırlanmaları için harekete geçmeleri gerekiyor. Teknoloji ışık hızında değişmeye devam edeceğinden, yalnızca temel BT becerilerine sahip olmak yeterli değil, aynı zamanda yeni ve daha verimli araçları mevcut süreçlere entegre etmeye hazır olmalılar. Özellikle meslek kuruluşları ve üniversitelerin gelecekteki muhasebeciler ve denetçiler için bir yetkinlik haritası oluşturması hayati önem taşıyor.
21'inci yüzyılda muhasebe mesleğini etkileyen teknolojiler dikkate alındığında, dijital çağda başarılı olmak isteyen muhasebe meslek mensuplarının beceri ve donanımlarını yeniden tasarlamalıyız.
Eğitim kurumları analitik düşünce oluşturarak, eğitim programı boyunca teknoloji kullanımını artırarak, muhasebecilerin yetkinliklerini tekrar gözden geçirmelidir. Bu bağlamda muhasebecilerin gelecekte ihtiyaç duyabilecekleri temel becerileri şöyle sıralayabiliriz:
Analitik beceriler: Geleceğe bakan muhasebeciler hem teorik hem pratik veri ve analitik anlayışa sahip olmalıdır. Bu, tarihsel veya güncel verilerin nasıl derleneceğini ve analiz edileceğini, aynı zamanda geleceğe yönelik finansal verilerin tahmin analizlerini ve tespitlerini gerçekleştirmeyi de içerir.
İş zekası: Gelecekte muhasebecilerin iş zekalarını kullanarak finansal çözümler geliştirmeleri ve stratejik düzeyde işlerine katkıda bulunmaları gerekecek. Geleceğe uyum göstermek için veri analizi, teknoloji ve süreç tasarımının yanı sıra veri, proje ve risk yönetiminde yeterlilik de aranan nitelikler arasında olacak.
Dijital zeka: Dijital zekâ mevcut ve yeni ortaya çıkan dijital teknolojilerin, yeteneklerin, uygulamaların, stratejilerin ve kültürün farkındalığını ve uygulamasını içerir. Muhasebecilerden bundan sonraki on yıl boyunca aynı yazılımı kullanmasını bekleyemeyiz. Yeni gelişmeleri anlamaya ve kullanabilmeye hazır olmalılar.
Yaratıcılık: Yaratıcı düşünme, heyecan verici yeni dijital keşif çağının gerisinde kalmayacağınızı garanti eder. Muhasebe endüstrisinde yaratıcılık, potansiyel sonuçları keşfetmeyi, yeni bağlantılar kurmayı ve yeni fikirler üretmeyi içerir.
Etkili İletişim: Bilgi etkili şekilde paylaşılmadığı takdirde faydasızdır. Analitik becerileri, verilen bilgileri ustaca karşınıza iletemezseniz işlevsizleşir. Muhasebeciler bu nedenle analizlerini anlaşılması kolay belgelerle sunabilmek için yazılı ve sözlü iletişim becerilerini geliştirmelidir. Teknoloji birçok şey yapabilir, ancak ticari işlemlerde insan etkileşiminin yerini tutamaz.
Stratejik Karar Verme: Birçok muhasebe işlemi dijital sistemler tarafından gerçekleştirilecek, bu durumda muhasebeciler stratejik kararlar için daha çok zamana sahip olacaklar. Günümüzde de organizasyonlarda stratejik karar alma süreçlerine katılımları git gide artıyor.
Geleceği öngörmek, stratejik planlama sürecini yönlendirmek, kararlara rehberlik etmek, riski yönetmek ve performansı izlemek gittikçe daha önemli olacak.
